Jak przeprowadza siÄ badania statystyczne w medycynie?
Statystyka medyczna to badania odnoszÄ ce siÄ do statystycznych testów oraz obliczeniowych technik. SÄ one niezbÄdne dla szeroko pojÄtej medycyny – w tym wĆaszcza dla farmacji, fizjoterapii, pielÄgniarstwa, róĆŒnego rodzaju badaĆ medycznych, a nawet weterynarii. Otrzymane wyniki pozwalajÄ nie tylko okreĆliÄ stan zdrowia pacjentów czy przeanalizowaÄ przeĆŒywalnoĆÄ. DziÄki nim moĆŒna dowiedzieÄ siÄ, w jakim kierunku powinny pójĆÄ medyczne badania dotyczÄ ce nowych leków.
Kto przeprowadza analizy danych statystycznych?
Badania statystyczne na potrzeby lekarzy czy farmaceutów przeprowadzajÄ wyspecjalizowane w tej dziedzinie agencje badawcze. Obecnie w Polsce dziaĆa wiele takich jednostek badawczych, a ich oferta jest bardzo szeroka. Obejmuje ona m.in.:
• badania weryfikujÄ ce skutecznoĆÄ leków
• badania weryfikujÄ ce skutecznoĆÄ konkretnych zabiegów, operacji i terapii,
• obliczenia statystyczne na potrzeby medycznych artykuĆów,
• analiza skutecznoĆci fizjoterapeutycznych procedur,
• analiza przeĆŒycia pacjentów.
Agencje oferujÄ ce moĆŒliwoĆÄ przeprowadzenia obliczeĆ w obszarze statystyki medycznej posiadajÄ najczÄĆciej rozbudowane oprogramowanie ecrf, niezbÄdne do tego, by dokĆadnie przeanalizowaÄ zgromadzone dane. CzÄsto badania wymagajÄ zaprojektowania specjalnego eksperymentu lub innej metody, by móc zebraÄ wĆaĆciwe informacje.
Zarys i cele analizy
PodstawÄ do przeprowadzenia badaĆ statystycznych jest ustalenie problemu badawczego (lub kilku problemów). To wĆaĆnie on wyznacza kierunek analizy. NiezbÄdne jest takĆŒe ustalenie, w jakim kierunku bÄdzie podÄ ĆŒaÄ weryfikacja wniosków z przeprowadzanego badania oraz wybór odpowiedniej metody statystycznej i analizy. UzaleĆŒniony jest on od tego, jaki zostaĆ wybrany cel badania.
NajczÄĆciej podstawowym celem jest analiza zaleĆŒnoĆci. Ma ona na celu zbadanie, w jaki sposób ksztaĆtuje siÄ jedna zmienna, biorÄ c pod uwagÄ wartoĆÄ drugiej zmiennej – badanie moĆŒe wiÄc pokazywaÄ, jak dawka leku wpĆywa na wskaĆșnik poprawy zdrowia.
Analizy porównawcze
Bardzo czÄsto zdarza siÄ jednak, ĆŒe badanie ma teĆŒ tzw. cel porównawczy. W tym przypadku przeprowadzane testy statystyczne porównujÄ ĆredniÄ dwóch lub kilku populacji. Zazwyczaj bÄdzie to porównanie dwóch grup pacjentów leczonych róĆŒnymi preparatami.
Po wykonaniu statystycznych obliczeĆ i wizualizacji danych konieczne jest przeprowadzenie analizy mocy testów. IstotnÄ rolÄ odgrywa równieĆŒ oszacowanie intensywnoĆci efektów zaleĆŒnoĆci lub wpĆywów badanych czynników medycznych. To czÄsto od takich badaĆ uzaleĆŒniony jest stan zdrowia pacjentów, a nawet caĆego spoĆeczeĆstwa. To na podstawie statystyki podejmowane sÄ decyzje dotyczÄ ce ludzkiego ĆŒycia.